دعوت به همیاری با گنجینه آموزش و پرورش چهار محال و بختیاری

«

با قرارگرفتن در سیزدهمین سال راه اندازی مجموعه ی فرهنگی و تاریخی«گنجینه ی آموزش و پرورش چهار محال و بختیاری»ضمن تقدیر از بذل توّجه تمامی علاقه مندان به فرهنگ وهنر و ارزش های نظام تعلیم و تربیت«ایران اسلامی»که موقعیّت کنونی این«مجموعه»مدیون بذل عنایات ایشان است وباعنایت به راه اندازی کتابخانه ی منابع درسی در«گنجینه»،از تمامی علاقه مندان دعوت می نماید با اهدا کتاب های درسی مربوط به سال 1394 ه ش/1436ه ق/2015م به قبل،فاقد استفاده در منازل و محل کارخویش،صرف نظرازتعداد،سال انتشاروسالم یا مستعمل بودن شیرازه بندی کتاب ها،در غنی سازی این کتابخانه مشارکت فرمایند.

بابک زمانی پور

مدیرگنجینه ی آموزش وپرورش چهار محال و بختیاری».

ادامه نوشته

لزوم تاسیس انجمن گنجينه،موزه و مجموعه داران چهار محال و بختياري

«تاسیس

«انجمن گنجينه،موزه و مجموعه داران چهار محال و بختياري»

گامی مستحکم درراستای صیانت از مواریث فرهنگی

وجودرشته های دانشگاهی ودانشجویان وفارغ التحصیلان«تاریخ،باستان شناسی،ایران شناسی،علوم اجتماعی،گردش گری،هتل داری، موزه داري،صنايع دستي، راهنمایان تورهاو...»،انجمن هاوسمن های متعدد شهری وروستایی حامیان مواریث فرهنگی،راه اندازی صفحات مختلف بر روی شبکه ی اینترنت ،افتتاح موزه ها و گنجینه ها ی مختلف تخصصی وعمومی دولتی و خصوصی وانتشار روزافزون مواد تبلیغی دیداری و شنیداری مرتبط با پیشینه ی این صفحات ،در سطح «چهار محال و بختیاری»در طی سال های اخیر لزوم تاسیس ساختاری منظّم جهت سامان بخشیدن به این فعّالیّت ها رادوچندان می سازد.

براین اساس اگرچه ازابتدای سال1389ه ش/1431ه ق/2010م این موضوع به عنوان پیشنهاد از سوی «مدیریت گنجينه ي  آموزش و پرورش چهارمحال وبختیاری» ارائه وحتّی جلسه ایی نیز در این رابطه با حضور«آقاي عبّاس يزداني» نماينده ي« اداره ي كل ميراث فرهنگي،گردشگري و صنايع دستي استان» درتاریخ جمعه 7/ 3/ 1389ه ش/14/ 6/ 1431ه ق/28/ 5/ 2010م،درخصوص ايجاد زمينه جهت تاسيس« انجمن گنجينه،موزه و مجموعه داران چهار محال و بختياري»تشکیل گردید امّا تاکنون منجر به اخذ نتیجه ی مطلوب در این زمینه نگردیده است.

با این همه به نظر می رسد اجرای عملی این طرح بتواند به منظور سامان دهي و توسعه ي كمّي و كيفي شبکه های اجتماعی فعّال در این راستا،موزه ها ، گنجينه ها و مجموعه هاي دولتي و خصوصي فرهنگي،هنري و تاريخي در سطح استان عمل نموده ونتایج راهبردی مناسب تری را به دست بدهد.

براین اساس مواد پیشنهادی ذیل در هنگام تشکیل جلسات علمی وعملی کاربردی که بتوانند در آتيه ي نزديك  با حضور نمايندگان موزه ها، مجموعه ها و گنجينه هاي فرهنگي،هنري و تاريخي سطح استان وسایر بخش های ذی ربط جهت نگارش و تاييد نهايي اساسنامه ي مربوطه در قالب يك سازمان مردم نهاد ديني  رسمي وبا حضور نماينده ي واحد هاي حقوقي دستگاه ها ونهادهای اداری واجرایی  مربوطه فعّالیّت نمایند از هرجهت کارساز خواهند بود:

1- «انجمن گنجينه،موزه و مجموعه داران چهار محال و بختياري»، انجمني است فرهنگي ، اجتماعي كه فاقد مشي سياسي بوده و ضمن تاكيد بر هويّت«ايراني اسلامي» در چهار چوب قوانين و قواعد حكومتي و دولتي «جمهوري اسلامي ايران »فعّاليّت مي نمايد.

2- محل تشكيل دفترانجمن«گنجينه ی آموزش و پرورش چهار محال و بختياري»خواهد بود.

3- منابع مالي انجمن از محل كمك هاي دستگاه هاي اداري و اجرايي دولتي و غير دولتي،افراد علاقه مند به توسعه ي زير ساخت هاي فرهنگي، شخصيّت هاي حقيقي و حقوقي ، حق عضويت اعضا، برگزاري دوره هاي آموزشي ، چاپ و انتشار و عرضه ي  نشريات گوناگون فرهنگي و تاريخي به شكل هاي آنالوگ و ديجيتال  و برگزاري همايش ها و جلسات فرهنگي مرتبط  ادارت ذيربط در قالب اصل چهل وچهارم قانون اساسي کشور خواهد بود.

4- تمامي موزه ها ،گنجينه ها ،مجموعه ها ي دولتي و خصوصي سطح استان و پرسنل مربوطه و نيز ساير علاقه مندان با توّجه به اهداف فرهنگي اين انجمن مي توانند در آن عضو گردند.بديهي است پذيرش  هر عضو لازم است از سوي مدير عامل و هيات مديره ي انجمن تاييد شده  و فرد حقيقي يا حقوقي پذيرفته شده مي بايست علاوه بر پرداخت حق عضويت سالانه، ملزم به رعايت مفاد اساس نامه و نيز قواعد داخلي انجمن باشد.

5- اهداف  و فعّاليّت هاي انجمن:

الف –راه اندازي بانك اطلاعات در بر گيرنده و معّرف نيروهاي تحصيل كرده و متخصص و علاقه مند در رشته هاي « تاریخ،باستان شناسی،ایران شناسی،علوم اجتماعی،گردش گری،هتل داری، موزه داري،صنايع دستي، راهنمایان تورهاو...»كه مايل به همكاري با موزه ها ، گنجينه ها و مجموعه هاي دولتي و خصوصي هستند به منظور بهره مندي از دانش و توان ايشان در مواقع لزوم به خصوص به منظور مشاركت در راهنمايي بازديد كنندگان و اعضا تورهاي وارده به منطقه و صادره از استان به ديگر نقاط با تقاضاي دفاتر خدمات مسافرتي و دستگاههاي اداري و اجرايي متقاضي.

ب – بر گزاري دوره هاي آموزشي حضوري و غير حضوري جهت نيروهاي شاغل درمجموعه ها ،گنجينه ها و موزه هاي دولتي و خصوصي ،انجمن ها وسمن های مردم نهادودفاتر وب نویسی.

ج- تعيين واعلام نيازمندي هاي گوناگون سخت افزاري و نرم افزاري موزه ها ، گنجينه ها و مجموعه هاي خصوصي و دولتي سطح استان و تلاش براي تامين  آنها  در صورت اختصاص اعتبار مورد نياز براساس استانداردهاي موجودو حل معضلات  پيش رو از طريق  كمك ها و منابع موجود ادارت كلّ« آموزش و پرورش»، «ميراث فرهنگي ،گردشگري و صنايع دستي»،« فرهنگ وارشاد اسلامي»استان، شهرداري ها، فرمانداري ها و...در راستاي ارتقا كمي و كيفي خدمات نمايشگاهي ، علمي و آموزشي مورد انتظار.

د- معرفي افراد علاقه مند و موثر در توسعه ي كمي و كيفي گنجينه ها،موزه هاو مجموعه هاي مختلف به دستگاههاي اداري و اجرايي ملّي و منطقه ايي و محلي جهت تشويق ، نكوداشت و بزرگداشت ايشان.

ه – برگزاري همايش هاي علمي ، فرهنگي و تاريخي با تاكيد بر معرفي هويّت و شخصيّت هاي «ايراني اسلامي» مفاخر و تاريخ و دستاوردهاي فرهنگي و تمدني ملي،منطقه ايي و استاني .

ز- برگزاري دوره هاي آموزشي ويژه ي عموم علاقه مندان در زمينه هاي تاريخي و فرهنگي با مشاركت مالي و اداري دستگاههاي مختلف ملّي و منطقه ايي و استاني دولتي و غير دولتي.

ح – تهيه ي شناسنامه ي موزه ها ، گنجينه ها و مجموعه هاي دولتي و خصوصي فعّال در سطح استان و اسناد و اشيا و اموال ارزش مند موجود فرهنگي و تاريخي در راستاي معرفي توان مندي هاي فرهنگي و هنري استان .

ط- هدايت،گردآوري و دلالت كمك هاي مختلف مالي و نيز دارندگان اشيا و اسناد و مدارك واجد ارزش تاريخي و فرهنگي و هنري به گنجينه ها ، موزه ها و مجموعه هاي مختلف دلتي و خصوصي موجود در سطح استان .

ي – كمك به راه اندازي گنجينه ها ، موزه ها و مجموعه هاي مختلف در سطح استان .

ك – ايجاد ارتباط فرهنگي و عملياتي در ميان مراكز عضو انجمن و مراكزي از اين دست در سطوح ملّي و بين المللي با توّجه به اصول وضوابط حاکم.

ل – انتشار نشريات ادواري ، خبرنامه و كتاب هاي  تخصصي به دو شيوه ي آنالوگ و ديجيتال به منظور ارتقا سطح آگاهي هاي عمومي و عرضه ي آنها در مراكز مختلف .

م- ايجاد زمينه ي فعّاليّت هاي مختلف سازنده در جهت ارتقا جايگاه مفاهيم تاريخي  و هنري در ميان مخاطبان عام و خاص حقيقي و حقوقي در سطوح محلي ، منطقه ايي و ملّي».

 

«بابک زمانی پور

مدیر گنجینه ی آموزش وپرورش

چهار محال و بختیاری».

ادامه نوشته

اوّلين سند مكتوب تاريخي چهار محال و بختياري یادمانی سه هزار ساله

«معّرفي اوّلين سند مكتوب تاريخي«چهار محال و بختياري»متعّلق به دوره ي«عيلام ميانه»

مقدّمه:

««موزه ی باستان شناسی چهارمحال وبختیاری»دربخش غربی خیابان«ولی عصر(عج)مرکزی شهرکرد»با انجام مرمّت و تغییرات کاربردی در قالب سازه ی تاریخی معروف به«گرمابه ی(حمّام)پرهیزگار(خان)»بنیادگذاری  شده است.

این بنا به عنوان گرمابه ی عمومی در سال 1326 ه ش/1367ه ق/1947م باهمّت  روان شادان«حاج ابوالقاسم آزاد ه  ی چالشتری(چال شتری،چالش تری)» وکمک های مالی همسر ایشان«حاجیه خانم سلطنت آزاده»و بهره مندی از ماترک«حاج آقا حسین پرهیزگاردهکردی(برادر حاجیه خانم سلطنت آزاده)»در محل«آرامستان کهنه ومتروک شهر»احداث و در سال 1334 ه ش/1375ه ق/1955م وقف عام گردیده است.بر این اساس با آن که از حیث تاریخ احداث قدمت فراوانی شامل حال این گرمابه  نمی گردیدامّا به واسطه ی رعایت تمامی ظرایف ودقایق معماری سنتّی«ایرانی – اسلامی»دراین بنا، از سال 1370ه ش/1412ه ق/1991م اقدامات مختلفی برای شناسایی تاریخچه ی بنا و تغییر کاربری آن با توجّه به آن که این مجموعه ازجمله ی موقوفات دارای متوّلی محسوب می گردیدوتوسعه ی کوچه ی شرقی مشرف به بنا و تبدیل آن به خیابان«ولی عصر (عج) مرکزی»که تخریب مغازه های عصّاری (روغن کشی) آن و در نتیجه کاهش سطح حیاط مشجّر و مصفّای گرمابه  را به دنبال داشت ،صورت پذیرفت که با موافقت وپیگیری های مجدانه ی روان شاد«سرهنگ مرتضی قلی آزاده ی چالشتری» که تولیّت گرمابه را بر عهده  داشتندسرانجام منجر به آغاز طراحی های مختلف و تعمیر و مرمّت پر افت و خیز آن توسط «مدیریّت میراث فرهنگی[صنايع دستي وگردشگري]چهارمحال وبختیاری»به عنوان مستاجر(حمّامی)آن گردید،تا علاوه بر رسیدگی به امور حفظ، مرمت،تعمیرات و نگهداری بنا،مال الاجاره ی حاصله ی سالیانه ی آن بر اساس شرایط مندرج در وقف نامه ی گرمابه با نظارت«اداره ی کلّ اوقاف و امور خیریه ی چهار محال و بختیاری»صرف امور خیر گردد.براین منوال از سوی«مدیریّت میراث فرهنگی [صنايع دستي و گردشگري]چهارمحال وبختیاری»ضمن برآورده نمودن حقوقات متعلّقه،با مستاجرقبلی حمّام تصفیه ی حساب به عمل آورده شده وازسال 1376ه ش/1418ه ق/1997م عملیات تبدیل«گرمابه»به «موزه»آغازوسرانجام این بنابه عنوان یک موزه ی منطقه ایی متبلّورسازنده ی فرهنگ و تمدّن و گذشته ی«چهار محال و بختیاری»درسال1382ه ش/1425ه ق/2004م به صورت رسمی افتتاح گردید.

در این موزه تلاش شده است تا به معرّفی اشیاء تاریخی مکشوفه ویافته های حاصل از باستان شناسی در محدوده ی جغرافیایی«زاگرس میانی»پرداخته شود،در حالی که علاوه بر آنها برخی از اشیا انتقالی و اهدایی از سایر مناطق نیز در آن به نمایش گذارده شده اند،که از آن جمله می توان ظروف سفالین چرخ ساز،نخودی تزیین یافته با نقوش هندسی به رنگ سیاه متعلّق به هزاره های چهارم و پنجم،چرخ ساز قرمزرنگ متعلّق به هزاره های پنجّم  و چهارم قبل از میلاد«حضرت عیسی مسیح (ع)»و دست ساز زمخت موسوم به«لب واریخته»که به عنوان آثار متعلّق به دوران آغاز نگارش و ادبیات شناخته شده اندو همانند نمونه های سفالینه ی یافته شده در دیگر محوطه های باستانی جنوب غربی«ایران»هستندرا معرّفی نمود.

اشیایی که در مجموع بیانگر ارتباطات فرهنگی مردم ساکن در این صفحات و دیگر ساکنان جنوب غربی«ایران»در ادوار کهن می باشند،به خصوص ظروف سفالین متنوع دیگر با شکل های  مختلف و خاص متعلّق به ادوارمختلف تمدّن«ایلام»وظروف سنگی و فلزی مفرغی حاصل از امتزاج فلزات مس و قلع  که همگی حاکی از گسترش قلمرو«ایلامی ها»درسرتاسر این منطقه بوده و مؤید ایفای نقش مردمان ساکن در این دیار در وقایع مختلف تاریخ پرشکوه«ایلامیان»هستندودرحکم دیباچه هایی برای معرّفی«اوّلين سندمكتوب تاريخي«چهارمحال وبختياري»»متعلّق به دوره ي «ايلام ميانه »که یادمانی سه هزارساله محسوب می گرددو یکی از نفیس ترین اشیا  فرهنگی به نمایش در آمده در این موزه می باشد.

سندی منحصر به فرد که خود به تنهایی معرّف بخش بزرگی از تاریخ پر افتخار منطقه ي«چهارمحال وبختياري»به شمار می رود.

از آن جایی که این منطقه به واسطه ي ديرينگي كهن گذشته ی خود،همواره به عنوان يكي ازاوّلين وقديمي ترين برگ هاي كتاب تاريخ تمّدن بشر ي و«ايران»در شمار بوده است،ازجمله ي اوّلين سطورمربوط به آغازتاريخ دراين منطقه می توان این اوّلين آجرنوشته ي مکشوفه«ايلامي»که توسط باستان شناس وپژوهش گرمعاصرآقاي«علي اصغرنوروزي بلداجي»سرپرست هيات باستان شناسي بررسي،تعيين حريم وگمانه زني«تپّه ی باستانی«قلعه ي گلي»واقع درغرب روستای«قلعه افغان»دردشت «خانميرزا(خونه میرزا،خونِ میرزا،خان میرزا)شهرستان لردگان»(واقع درطول جغرافیایی 51 درجه و 8 دقیقه وعرض جغرافیایی 31درجه و 29 دقیقه )دریک صدوپنجاه کیلومتری جنوب شرقی«شهرکرد»مرکزاستان،چهل کیلومتری شرق شهر «لردگان»(مرکزشهرستان)وده کیلومتری شهر«آلونی»مرکزبخش«خانميرزا(خونه میرزا،خونِ میرزا،خان میرزا)»درسال 1375 ه ش /1417ه ق /1996م به دست آمده است،را معرّفی نمود.

کشف آجر نوشته ی بازمانده ازدوره ي«عيلام ميانه»:

«این تپّه ی باستانی(1)به عنوان تنها عارضه ی دارای ارتفاع نسبتا  زیاددر میانه ی دشت«خان میرزا(خون میرزا،خونه میرزا)»  اگرچه در گذشته دارای ابعاد بزرگتری بوده امّا به دلیل تاثیرات فرسایشی عوامل جوّی و انسانی نظیر احداث بخشی از سازه های مسکونی روستا به دلیل سیل گیر بودن محل،توسعه ی زمین های زیر کشت برده شده ،نصب تاسیسات رادیو و تلویزیون و منبع آب شرب روستا ،امروزه دارای ارتفاع حداکثری بیست و پنج متراز زمین های مزروعی مجاوروابعادی بالغ بردویست وشصت در یک صدو هفتاد مترمی باشد که وسعتی بالغ بر 5/3 هکتار را به خود اختصاص داده است .

بر اساس یافته های حاصل ازبررسی های سطحی و گمانه های تعیین حریم در پیرامون تپّه ی اصلی، این محل اوّلین بار در نیمه ی دوره ی «مس – سنگ» مسکون شده، هم چنان که به دست آمدن  آثار دوره های «مس - سنگ جدید، برنز و آهن» وآثار هم زمان قابل مقایسه با سراسر دوره ی تمدّن «ایلام» در «خوزستان» و« فارس» ودرانتها دوران «اسلامی» نشان گر اهمیّت این محوطه ی باستانی  - تاریخی هستند .

با این همه ودر حال حاضربرجسته ترین آثار مکشوفه ی از این تپّه متعلق به تمدّن «ایلام » سفالینه های قابل مقایسه با ظروف موسوم به «ته دکمه ای» به دست آمده از محوطه های «ایلام میانه ی خوزستان» مانند «هفت تپّه» و «چغا زنبیل»هستندکه  متعلق به بخش «Iایلام میانه ی» و متاثر از فرهنگ سفال کاشی های «بین النهرین(میان رودان)» بوده و تمامی این یافته ها مبیّن آن هستند که تاسیسات موجود در این محوطه دارای ریشه های کهن تری نسبت به حاکمیّت تمدّنی «ایلام میانه» می باشند، زیرا ساختار اجتماعی این منطقه ازرشته کوه « زاگرس میانی» از هزاره ی چهارم قبل از میلاد«حضرت عيسي  مسيح(ع) » تا دوران معاصر با غلبه و گسترش کوچ گری همراه بوده و به همین واسطه  طوایف کوچ گر« زاگرس میانی »همواره حکومت های پیرامونی خویش را تحت تأثیر اقدامات خود قرار داده وبه همین دلیل  این گروه ها قطعاً نقش بارزی در تحولات سراسر دوره ی تمدّنی «ایلام» نیزایفا کرده اند. بر این اساس محوطه ی «قلعه گلی » هم می توانسته است به عنوان مرکزی جهت انجام مبادلات اقتصادی و هدایت گر فعّالیّت های مذهبی و سیاسی جوامع کوچ گر تحت امر حکومت مرکزی« ایلام میانه » که دارای ارتباطات ویژه ای با «کاسی ها» به خصوص در دوره ی حکم رانی «ایکه هالکی ها » بوده است،در این محدوده از سرزمین مذکور ایفای نقش کرده باشد.

در این بین به عنوان بر جسته ترین شیء مکشوفه به دنبال حفر بیست و چهار گمانه ی تعیین حریم در بخش های مختلف« تپّه گلی» در دامنه ی شرقی این محل  آجر نوشته ایی به خط و زبان «ایلامی میانه» به دست آمده است، که ابتدا توسط «گروه مرمّت دانشکده ی پردیس اصفهان»به سرپرستی آقای«غلام رضا کیانی قلعه سردی»رسوب زدایی وسپس توسط دكتر« رسول بشّاش»زبان شناس«پژوهش كده ي زبان و گويش سازمان ميراث فرهنگي[صنايع دستي و گردشگري]كشور» مورد مطالعه و برگردان متن قرارداده شده که ماحصل این فعّالیّت ها سرانجام منجر به شناسایی و معّرفی اوّلين سند مكتوب تاريخي «چهار محال و بختياري» تا کنون گردیده است.

اين آجر نوشته كه شايد بخشي از  رازهاي  يك «زيگورات»(به دليل حجم عظيم  تپّه ايي كه هزاره هاي متمادي بر آن آرميده بوده ) به عنوان مهم ترين بناي سياسي ـــ ديني  بر جاي مانده از تمّدن بزرگ«ایلامی» را در خود نهفته دارد ، سند ارزش مندي است منتهی به  ديرينگي تاريخ  اين منطقه و  تابعيّت« چهار محال و بختياري» امروزين از  قواعد سياسي و فرهنگي  بخش شرقي قلمرو و  تمّدن «ايلام  »در روزگار ماقبل گسترش و قدرت گيري  قبايل «آريايي » در سطح  نجد« ايران »كه در اواخر هزاره ي دوّم  و در حدود سال هاي   1120_ 1110  پيش از ميلاد«حضرت عيسي  مسيح(ع) »و به عبارت ديگر سه هزار سال قبل از روزگار حاضر تهيه شده  و در حال حاضر  زينت افزاي«موزه ي باستان شناسي شهركرد»مي باشد.

 

ویژگی های آجر نوشته ی بازمانده ازدوره ي«عيلام ميانه»:

اين آجر نوشته ي نذري  كه متاسفانه در قسمت ابتدایی ناخوانا ودر بخش انتهايي دچار شكستگي گرديده به طول بيست و چهار،عرض پانزده و قطر هشت سانتي متر  داراي متني در بيست و شش سطر نگاشته شده در طول هشت سانتی متر به به پیروی از رسم نویسندگان« انشان (ملیان)» به خط و زبان ميخي « ايلامي ميانه»مي باشد،که بر اساس متن موجودآن،«هوته لوتوش اين شوشي ناك» از حاکمان « ايلام ميانه» که به عنوان آخرین ایشان نیز شناخته می شود،در آن براي سلامتي خود و خانواده اش اقدام به بر پايي معبدي نمادين؟ که در شمار معابدی بوده که «ایلامیان» در نقاط حایز اهمیّت سیاسی ،اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی جهت برپایی مراسم مذهبی – سیا سی مرتبط  با منطقه ی تحت پوشش تمدّنی «انشان(ملیان)» احداث می کرده اند،نموده است.

«هوته لوتوش این شوشی ناک» آخرین حاکم «ایلام میانه»فرزند«کوتیر- ناهونته»و برادر زاده و جانشین«شیل هاک این شو شی ناک»بوده است که  وی بعد از ازدواج مادرش«ناهونته»با«شیل هاک این شو شی ناک»فرزندخوانده ی او نیزمحسوب گردیده و به همین واسطه پس از وی به حکومت«ایلام»دست یافته است.

تا کنون نوشته هایی از وی در نقاطی چون«انشان(ملیان)»و«شوش»به دست آمده است که اغلب در خواست هایی خطاب به الهه هایی چون«ایشنی کاراب»و«اوپورکوپاک»هستند.

 در متن این آجر نوشته نیز وی احتمالاً گفته هایش را با نام همین الهه ها آغاز کرده است که به دلیل ناخوانا بودن ابتدای متن نام یک یا دو الهه در سطرهای اوّل و دوّم قابل قرائت نبوده وتنها در سطر سوّم است که می توان با نام الهه «پینی گیر»آشنایی یافت. در ادامه ی متن ،«هوته لوتوش این شو شی ناک»  خود را با عناوین «حکومت گستر» و «شاهزاده ی ایلام و شوش»وشاهزاده ی منتخب الهه«ناپیرشا»معرفی کرده وهم چنین به پیروی از نوشته های«شیل هاک این شوشی ناک» به ذکر اسامی برادران و خواهران خود  پرداخته است. آخرین نام در انتهای این آجر نوشته«تمت تورکتاش»است که البتّه با عنایت و استناد به متون مکشوفه از«شیل هاک این شو شی ناک»احتمالاً در ادامه از«لیلا ایرتاش»و«پاراولی» هفتمین و هشتمین فرزندان«شیل هاک این شو شی ناک»و«ملکه ناهونته اوتو»نیز باید نام به میان آورده شده باشد.

متن آجر نوشته ی«هوته لوتوش این شو شی ناک»متأثر از متون یادبود نذری«شیل هاک این شو شی ناک» است که در یکی از نوشته هایش تصریح کرده معبد«این شو شی ناک»را به خاطر عافیت در زندگی خود،همسر و فرزندانش با آجر پخته تعمیر کرده است،نیزوی در آجر نوشته ی دیگری که در«لیان( شبه جزیره ی بوشهر)»کشف شده توضیح داده است که برای عافیت در زندگی خود و همسرش«ناهونته اوتو»وفرزند خوانده و جانشینش«هوته لوتوش این شو شی ناک»و پنج فرزند دیگرش،به تعمیر معبد«کی ریشا»بانوی«لیان»با«آجر اری تو»اقدام نموده است،که بر این اساس او نیز احتمالا به تاسی به شیوه ی پدرخوانده ی خود،جهت عافیت در زندگی خویش و خانواده اش اقدام به احداث یا تعمیر معبد یا یادمان مذهبی در این محل کرده است ،که متأسفانه به علّت ناقص بودن متن موجود نام آن هم چنان مبهم باقی مانده است.

نکته ی قابل عنایت دراین بین آن است که براساس کشف آجر نوشته های دیگری از وی که درحفاری های«ملیان(انشان)» ونیز از نقاطی نامعلوم دیگر به دست  داده شده اند ،وی به عنوان حاکمی با روحیّات عمیق دینی در زمان حکومتش ضمن تعمیر معابد«منزت»و«شیموت»در«شوش»،اقدام به احداث معبدی به احترام«اوپورکوپاک»در شهر«شال ولیکی»،ساخت معبدی به احترام الهه«ایشنی کاراب» در شهر «کیپور»در«ایلام»،برپایی معبدی به احترام پدرش با آجرهای لعاب دار سبز ، احداث معبدی شناخته شده ونیز ساخت سه معبد مجزّاجهت تکریم سه الهه ی گم نام «ایلامی»دیگر در«انشان»اشاره می کند.

 با این همه به رغم آن که بر اساس یافته های باستان شناختی می توان اذعان کرد تأسیسات «ایلام میانه ی» قدیمی تری از زمان «هوته لوتوش این شو شی ناک»در این محوطه واقع شده اندوبا آن که بر اساس شواهد کنونی می توان تأسیسات مذهبی این محل را نیز در شمار معابدی که« ایلامیان» در نقاط کلیدی مجاور ناحیه ی « انشان »احداث کرده اند قلم دادکرد امّا باید گفت اطلاعات اندک موجود از زمان حکم رانی« هوته لوتوش این شو شی ناک» از یک سو  و عدم انجام کاوش باستان شناسی مستمردر محوطه نو یافته ی« قلعه گلی» از سوی دیگر، برقراری پیوند کامل و همه جانبه  بین احداث ساختمانی شناخته شده از سوی این حاکم «ایلامی» و آثار مدفون در دل محوطه ی مذکور را  در حال حاضر دشوار می نمایاندو به همین خاطر ارایه ی ترتیب گاهنگاری آثار این محل، منوط به انجام لایه نگاری های مفّصل تر و کاوش های باستان شناسی تکمیلی خواهد بود.

متن بازخواني شده ي اين آجرنوشته :

«اي خدا...؟

....زن

خداي پيني گير 

...من هستم هوته لوتوش

اينشوشيناك

زمام [دار] بزرگ

و رهبر هاتمتي

وشوش

؟سخاوت مند

شاهزاده ي منتخب

خداي نپيرشا

براي سلامتي ام

براي سلامتي بانويش

نيكاراباد

براي سلامتي بانو اوروك

الهالاهو

براي سلامتي شيل هي نا

هام رولاگمار

براي سلامتي كوتير

هوبان براي سلامتي

بانو اتو هي هي

پيني گير براي

سلامتي آقا (تمت)

تركتاش

...

...سلامتي...

...

...»»».(2)

گردآوری وتنظیم:

«بابک زمانی پور»،

«شهرکرد»،اردیبهشت ماه 1392ه ش.

پی نوشت ها:

(1)مطالب این قسمت به بعد نگاشته شده توسط آقای علی اصغر نوروزی بلداجی باستان شناس  وپژوهش گرمعاصر هستند که با تلخیص و ویرایش توسط نگارنده ی این سطور آماده سازی گردیده اند.نگ به:نوروزی بلداجی،علی اصغر،محوطه ی نویافته ی ایلامی فراتر از مرزهای شناخته شده ی ایلام،فصل نامه ی پژوهشگاه میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری،صص82 – 75، ش 3،تابستان 1382ه ش.

(2)نیزنگ به:آخوندي،اردشيروزماني پور،بابك،سيماي ميراث فرهنگي و صنايع دستي و گردشگري چهار محال و بختياري،ص132،شهركرد ،پايگاه ميراث فرهنگي قلاع تاريخي استان چهار محال و بختياري،1385ه ش.

ادامه نوشته

موزه های شهرکرد(2)

««گنجینه ی آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری»

«يـاد بــادآن   روزگاران  ياد  باد

صحــــــبت  آمـــوزگاران   ياد  باد

پيــــرم و مــــوي سرم برف  تموز

ياد  عــــهد  مكتبم در دل هنوز».

يكي از بخش هاي قابل تعمق و تدّبر فرهنگ مردم«چهارمحال و بختياري» فعّاليّت هاي عمده ي ايشان در زمينه ي  تاسيس مراكزآموزشي در طول تاریخ پرشکوه گذشته شان مي باشد كه در آنها علاوه بر توجّه به اصول سنتّي فرهنگي و تربيتي «ايراني» و «اسلامي» به فراگیری دانش هاي روز نيز عنایت مي شده است . اماكني  بنياد گذارده شده توسط علاقه مندان به فرهنگ ريشه دار اين مرز و بوم در اعتقادات ديني و مذهبي «اسلامي»و «شيعي» به صورت مكتب خانه ها ي ثابت موجود در بسياري از روستاها و روستا- شهرهاي ناحيه ي «چهارمحال»و مكتب خانه هاي سيّار عشايري در سردسير و گرمسيرناحيه ي «بختياري»و هم چنین راه اندازی مدرسه  ي «علميه ي  اماميه ي شهركرد(دهكرد) » كه به عنوان مركزي مقدّماتي جهت تحصيلات عاليه ي  علوم ديني و مذهبي از اواسط دوره ي «قاجاريه»به بعد به منظور جهت دهي استعدادهاي  نوجوانان وجوانان«چهارمحالي و بختياري»به شمار مي آمده است.

ازاواخر دوره ي «قاجاريه »به بعد به دنبال گسترش تاسيس مدارس ملّي و به تاسي از«دارالفنون»درشهرهاي بزرگ فرهنگي ايران نظير «تهران»،«اصفهان»،«تبريز»،«شيراز»،«مشهد»،«بوشهر»و...،باحمايت بزرگان منطقه مقدّمات راه اندازي مدارس ملّي درناحیه ی«چهارمحال»نیز فراهم گرديد كه نتيجه آن بنيان گذاري موسسات آموزشي چون«مدرسه ی(هنرستان )شهاب اورجن(بروجن)»به سرمايه و حمايت«حاج عبّاس قلی خان شهاب السلطنه ی دوّم بختياري»،«مدرسه ي(دبستان)بختياري دهكرد(شهركرد)»به سرمايه و حمايت هيات خوانين«بختياري»وگروهي از مالكين«دهكردي(شهركردي)»،«مدرسه ي (دبستان)سعادت قهفرخ(فرخ شهر)»به سرمايه و حمايت«حاج علي مدني قهفرخي»و«مدرسه ي(دبستان)جعفريه ی جونقون(جونقان)»به سرمايه و حمايت«جعفر قلي خان سرداراسعد سوّم بختياري»مي باشد.

مدارسي كه ماحصل فعّاليّت هاي علمي و آموزشي آنها تربيت دانش آموزان آن روزگار به عنوان دانشمندان فردا بوده است.

با عنايت به اين مهم و نيز توجّه وافر به آن كه هر چيز را تاريخ وسرگذشتي است وحفظ دست آوردهاي گذشته كاري بسيار عظيم و قابل ستايش،اين بار«فرهنگيان چهارمحال وبختياري»بــــراي زنــــده نگه داشتـــن يــاد فرهنگ ديروز،تاريخ را در قالبي نو ريخته و به عنوان«گنجينه ي آموزش و پرورش»به جست و جو در گذشته ي تعليم و تربيت پرداخته اند زيرا اعتقاد يافته اند:

«موزه هـــــــــا آيينه ي روشـن گرند

گاهــــي از آيينه هم روشـــــن ترند

مــو به مـــــــوگويند بــــــــــا ما رازها

آن چــــــــه را رفتــــست ازآغــــــازها

 لــب خموشاني كه درايــــن محضرند

  هريـك از صـــــدها زبــــان گويا ترند».

 بنابر اين مي توان گفت«گنجينه ي  آموزش و پرورش چهارمحال وبختياري»براساس رسا لت  فرهنگي تاريخي خود به منظورحفظ دستاوردهاي ارزش مند گذشتگان  وحفظ نام نيك بزرگاني كه در راه تعليم و تربيت فرزندان اين ديار از بذل هستي مادي و معنوي خويش دريغ نورزيده اند تاسيس گرديده است تا نگهبان صديق ميراث گران قدر نياكان باشد.

براين مبنا به پيشنهاد«آقاي عبّاس قنبري عديوي»وبا حمايت هاي همه جانبه ي مسئولين و كارشناسان«اداره ي كلّ(سازمان)آموزش و پرورش چهار محال و بختياري»به خصوص«آقاي اكبر سعيدي گراغاني»مديركلّ(رياست)وقت اين اداره ي كلّ(سازمان)،ازابتداي شهريور ماه سال 1382 ه ش/1424 ه  ق/2003م فعّاليّت جهت راه اندازي«گنجينه ي آموزش و پرورش»وتعليم و تربيت با آثاري از دوره ي«قاجاريه»به بعدتوسط مديريّت«گنجينه»،«آقاي بابك زماني پور»آغازگرديد.

بر همين اساس باپيگيري هاي انجام شده فضاي قديمي«دبستان شش كلاسه ي دخترانه ي سميّه(ششم بهمن)شهركرد»به واسطه ي قدمت چهل ساله تا آن هنگام و بهره مندي از محيطي مصفّا از سوي«اداره ي آموزش و پرورش ناحيه ي يك شهرستان شهركرد»دراختيار گرفته شد تا پس از انجام زير ساخت هاي تعميراتي به نحو مطلوب جهت اوّلين اقدام در زمينه ي حفظ مواريث بر جاي مانده از دهه هاي متمادي شورو تلاش فرهنگيان و دانش آموزان آماده سازي گردد.

«گنجينه ي آموزش و پرورش»براي اوّلين بار ركشوردر«اصفهان»ساخته شده واينك براي دوّمين بار در«ايران»دراستان«چهار محال و بختياري »ودر«شهركرد »باصرف چهار ماه كاراز سوي مديریّت«گنجينه »و حمايت ها و همكاري هاي بي دريغ فرهنگيان ،دانش آموزان و ساير علاقه مندان و با اعتباراوّليه ايي بالغ بر دويست ميليون ريال احداث و درساعت ده و سي دقيقه ي صبح روز چهارم بهمن ماه 1382 هـ  ش / 1425 هـ  ق / 2004 م با حضور وزير محترم وقت آموزش و پرورش كشور«آقاي مرتضي حاجي»،رياست،معاونين وكارشناسان«اداره ي كلّ(سازمان)آموزش و پرورش استان»،رؤساي محترم دواير،ادارات ونهادهاي مختلف«چهارمحال وبختياري»وفرهنگيان فرهيخته ي شاغل وبازنشسته به صورت رسمي گشايش يافت.

«گنجينه ي آموزش و پرورش چهار محال و بختياري»از آن هنگام تا كنون بر آن است تا به مثابه ي چشم اندازي از نحوه ي فعّاليّت هاي مختلف«اداره ي كلّ(سازمان) آموزش و پرورش استان»وچونان مصداقي از«گذشته چراغ  راه آينده»،عبرت آموزي ازآن چه انجام شده و الگو پذيري جهت نسل هاي آتي از نكات صحيح قديمي عمل نمايد و به گونه اي اساسي به تحولات عميق ساختاري در نظام تعليم و تربيت «ايراني-اسلامي»صورت عيني ببخشد.باشد كه مانند اندوخته ي گذشتگان و چونان گنجي ز پيشينيان براي بهره مندي آيندگان به كار آيد .زیرا اعتقاد فراوان به حفظ این بخش از حافظه ی تاریخی برای مدیریّت گنجینه همواره وظیفه ایی فراموش ناشدنی تلّقی می شده است:

«ســند هايي كه درگنجينه ي ماست

 نشان قــــدمت و پيـــشينه ي ماست

  منـــــقّش برهمــــين اوراق كــــــــهنه

  نقــوش دفـــــتر ودســتينه ي ماست

  ازایــن پــــــرونده هاي خـــاك  خـورده

  چه  اسراري كه اندرسـينه ي ماست

  كـهن مـــيراث  خـود  را پـــــاس داريم

   كـــه فخر آتي و پاريــــنه ي مـاست».

فضاي قديمي اوّليه ي«گنجينه»واقع در«دبستان سميّه( ششم بهمن)شهركرد»داراي وسعتي بالغ بر دو هزار متر مربع اعياني بود كه بازديدكنندگان در بدو ورودبه آن با محوطه اي زيبا از حيث ساختارفضاي سبزروبه رومي شدند.محيطي مصفّا تزيين يافته بادوعددشير سنگي ازشهر«نافچ»نماد گذشت زمان وفرهنگ كهن  منطقه وزنگ هاي مربوط به مدارس قديمي به ياد دوبـاره ي ساعات درس وتفریح كه آرامش خاصّي را دراذهان زنده مي نمود.

ازسال 1385 ه ش/1428 ه ق/2007م به منظور بازسازي اصولي فضا بر اساس نيازهاي موزه ايي و نمايشگاهي و بر مبناي شيوه هاي معماري«ايراني- اسلامي»ومقاوم سازي در برابر حوادث غير مترقبّه با عنايت به استفاده ي  مستمر دانش آموزان و فرهنگيان از اين محل،«گنجينه»به فضاي جديد در مجاورت«تالار فرهنگ آموزش و پرورش»واقع در«بلوارفارابي ،خيابان مولوي شرقي شهركرد»انتقال يافته و در كنارحفظ روند توسعه ي كمّي و كيفي«گنجينه»ازهنگام افتتاح رسمي به بعد ،به يمن حمايت هاي همه جانبه ي«مديران كلّ(روسای سازمان)آموزش و پرورش استان»آقايان«اکبر سعیدی گراغانی»،«حبيب نيكخو»،«علی رضا کریمیان»و«بهروز امیدی هفشجانی»،ديگرهمكاران فرهنگي شاغل وبازنشسته،دانش آموزان علاقه مندوسايردوستدارانش شدقابل ملاحظه ايي داشته است.

براين اساس ديدار كنندگان از«گنجينه»در حال حاضرباده بخش مختلف كه در آنها اسناد ،تصاويرواشياءمرتبط با گذشته ي تعليم وتربيت قرار يافته اند بدين  شرح آشنايي پيدا مي كنند:

1-معرّفي تصاوير و زندگي نامه مشاهير،بزرگان ومديران«آموزش و پرورش استان»از دوره ي«قاجاريه»تا روزگار حاضر.

2- نمايش نمودهاي تمدّني مربوط به فعّاليّت هاي گذشته ي تعليم و تربيت در سطح منطقه.

3-اوّلين كتابخانه ي عمومي كتاب هاي درسي «ايران»:كه با همّت بخش هاي مختلف زير مجموعه اي «اداره ي كلّ(سازمان)»،علاقه مندان به فرهنگ و هنر،فرهنگيان ودانش آموزان«چهار محال و بختياري» راه اندازي گرديده و قديمي ترين كتاب درسي موجوددرآن درحال حاضر مربوط به سال1307ه ش/1347 ه ق/1928م مي باشد.اين كتابخانه امكان بررسي تطبيقي مفاهيم متون آموزشي در طي ساليان مختلف را جهت محققين فراهم مي آورد و در حـال حـــاضر در بـــر گيرنده ي بيش از دو هزار جلد كتاب مربوط به مقاطع و پايه هاي مختلف تحصيلي است.

4-كتابخانه ي تعليم و تربيت:كه حافظ كتاب هاي مختلف مربوط به اين موضوع از روزگار گذشته تا به امروز مي باشد.

5-اسناد ومدارك :كه امكان دسترسي علاقه مندان به اسناد و مدارك به نمايش درآمده در كلّ مجموعه را فراهم مي آورد و با پرداخت هزينه هاي مربوطه علاقه مندان مي توانند نسخه اي از مدارك مورد نياز خود را كه در اين پايگاه اطلاع رساني قرار داده شده دريافت نمايند.

6-تعليم و تربيت در دوره ي«قاجاريه»:دراين قسمت علاوه بر ارائه ي نمونه اي ازتصاوير مكتب خانه هاي قديمي،تصاوير مربوط به مشاهير وبزرگان«چهارمحال وبختياري»ووقايع تاريخي گذشته ي منطقه از دوره ي«قاجاريه»درمعرض نمايش قرار داده شده است  و براين اساس مي توان با تصاوير و مشخصات مدارس دوره ي«قاجاريه»درسطح«چهارمحال و بختياري»چون«شهاب اورجن(بروجن)»،«بختياري دهكرد(شهركرد)»،«سعادت» و«سنايي قهفرخ(فرخ شهر)»و«جعفريه ي جونقون(جونقان)»آشنا گرديد.

7-«آموزش و پرورش»دردوره ي«پهلوي اوّل»(1320 – 1304ه ش/1361 – 1344ه ق/ 1942 -1925م):دراين قسمت علاوه بر معرفي چهره هاي شاخص«آموزش و پرورش»،‌نمونه هايي ازآثار معلّمين آن ايّام در معرض بهره گيري علاقه مندان قرار گرفته است.

8-«آموزش و پرورش»در وره ي«پهلوي دوّم«(1357-1320 ه ش/1399 – 1361 ه ق/1979 – 1942م) : دراين بخش يادمان هاي اقدامات  وفعّاليّت هاي «سپاهيان دانش» ومعلّمين روزگارمذكور،تصاويردانش آموزان واسناد مربوط به نقش ايشان و فرهنگيان منطقه درسقوط «دولت پهلوي دوّم »وپيروزي«انقلاب اسلامي»جهت بهره گيري بازديد كنندگان آماده گرديده است.

9-«آموزش و پرورش»دردوره ي«انقلاب اسلامي»(1358ه ش/ 1400ه ق / 1979 م به بعد):«آموزش و پرورش»و«دفاع مقدّس»،معرّفي معلّمين و دانش آموزان«بسيجي»وشهيدونمايش مفاهيم فرهنگي مربوط به سه دهه ي گذشته  ي«آموزش و پرورش استان»ازجمله قسمت هاي مختلفي است كه در اين بخش بازديد كنندگان با آن آشنايي مي يابند.

 

10-نمايش دستاورد هاي فرهنگي و تمدّني گذشته:در اين بخش علاقه مندان با نمونه هاي مختلف ابزار هاي ديداري–شنيداري مرتبط با آموزش درسطح منطقه و نيز ديگر اشيا اهدايي قديمي آشنايي مي يابند كه شامل قسمت هاي معرفي وسایل و شیوه های  چاپ و نگارش،انواع «قرآن»های خطی و چاپی درسی،وسايل روشنايي قديمي،كتاب هاي معلّمين مؤلف و...از دوره ي«قاجاريه»تا روزگارحاضراست.

قديمي ترين شيء به نمايش درآمده ي«گنجينه»در كنار بيش از دوهزارعدد اشياء مختلف فرهنگي،تاريخي مرتبط با پيشينه ي تعليم و تربيت،پيه سوز فلزي مربوط به اواسط دوره ي «قاجاريه»مي باشد كه در كنار مجموعه وسايل سنتّي ديگر داراي جلوه اي ويژه مي باشد.

به واسطه ي ويژگي هاي خاص اين فضاي فرهنگي در سال 1383 ه ش/1426 ه  ق/2004م از سوي موسسه ي«ايكوم»در« ايران»،«گنجينه» به عنوان موزه ي برگزيده ي ملّي و در سال 1387 ه ش/1429 ه ق/2008م از طرف نمايندگي«سازمان يونسكو»واجد شرايط ثبت در«فهرست موزه هاي برترآسيا»معرفي گرديدكه همه ي اين ها مبيّن خصايص ارزش منداين مجموعه محسوب می گردد.

با عنايت به فراهم آوري اين زمينه ها از همه ي علاقه مندان،فرهنگيان فرهيخته ي شاغل و بازنشسته و دانش آموزان دعوت مي نمايدبا ديدار از بخش هاي مختلف«گنجينه  ي آموزش و پرورش چهارمحال و بختياري»درتهيه ي شناسنامه ي فرهنگ تاريخي  آموزش و پرورش اين استان مشاركت فرمايند.

«رواق مــنظر چشم من آشیانه ی تست

کرم نما و فرودآ که خانه خانه ی تست»».

نشاني :

شهركرد،بلوارفارابي،خيابان مولوي شرقي،گنجينه ی آموزش و پرورش چهارمحال و بختياري.

اوقات ارائه ی خدمات:

- تمامي روزها به جز تعطيلات رسمي از ساعت هشت تا دوازده.

- دیگر اوقات جهت بازدیدهای گروهی با هماهنگی قبلی.

تلفن:[phone]

نمابر:33348460-038

نشاني پستي:شهركرد،صندوق پستي 457 - 88155

رایانامه: [e-mail]

وب نوشت: http://chbganjineh.blogfa.com  ».

تهیه وتنظیم:«بابک زمانی پور».

 

ادامه نوشته

موزه های شهرکرد(1)

«به یاد موزه ایی که دیگر نیست،

«موزه ی آستانه ی مقدّسه ی«امامزادگان حلیمه وحکیمه خاتون(س)»،

ازتاسیس تا انحلال».

«درسال1355ه ش/1396ه ق/1976م اینجانب،به همراه تعدادی ازدیگرهم شهریان گرامی،به واسطه ی علاقه به حفظ مصادیق فرهنگ وتاریخ کهن«شهرکرد(دهکرد)»این خطّه ی کوچک از«ایران»بزرگ باهماهنگی«حاج سیّدطاهر رضوی دهکردی»سرپرست وقت«اداره ی اوقاف»وبرخی دیگرازاعضای محترم هیات امناء«امامزادگان حلیمه وحکیمه (دومعصوم)(س)»که از جمله ی کسبه  و معتمدین بازار و شهر بودند،مصمّم به راه اندازی موزه ایی مذهبی – تاریخی با استفاده از اشیا قدیمی و اموال نفیس موجود در این«بقعه»شدیم.

ازجمله ی این اشیا و اموال که مربوط به ادوار«صفویه»تا«پهلوی»بودند،می توان این اشیا را معرّفی نمود:

«سکّه های مختلف مربوط به ادوارگذشته ی تاریخ ایران،طاقه هاوقواره های پارچه های مختلف ظریف وفیس،انواع سلاح های سرداز قبیل شمشیر،دشنه وقمه،انواع شمعدان وچراغ های مختلف پیه سوزونفت سوز،انواع قاب های خوشنویسی شده با اشعاری در مدح  ومنقبت اولیای دین ومذهب و صاحبان«بقعه»،نقّاشی های پشت شیشه با مضامین دینی ومذهبی وآیینه های قدیمی در ابعاد متفاوت،چارقدها،می نا،شال و روسری های گوناگون رنگارنگ،انواع  کتب ادعیه ومذهبی،نهج البلاغه و قرآن کریم خطی و چاپ سنگی،اقسام مختلف سجّاده ها وجانمازهای با تزیینات چشم نواز روی پارچه مانند سوزن دوزی وگلدوزی شده،انواع قفل های فلزی قدیمی فلزکاری شده ی نفیس و ساده یادگارمانده ازطلب همّت خواستن ازمدفونین در بنا،تعدادی قباله و بنچاق خطی با خطوط وتاریخ های گوناگون، تعدادی کاشی های دارای مفاهیم،خطوط وتصاویرمذهبی مانندقطعه ایی که معرّف فداکاری«سقّای تشنه لب«حضرت ابوالفضل العبّاس(ع)»برسر«نهرفرات»درروز«عاشورای»سال 61ه ق/59ه ش/680م ونیزدیگر قطعات کاشی جدا شده ازدیوارهای بنا به مرورایّام بودوبرای تعمیرومرمّت ووصّالی های آتی حفظ شده بودند،تندیس های فلزی قلم زنی شده ی پرندگان وحیوانات اساطیری مانند طاووس وشیرویک عدد علم چوبی بلند قامت که در روزهای سوگواری معروف به تیغ توسط دسته جات عزاداربه میان مردم برده می شد و در دیگر ایّام نقش زیارتی داشت وسرانجام یک قطعه سنگ نفیس مرمرسبزکه جای پایی برروی آن هویدا بود ودر جعبه ایی شیشه ایی تعیبه گردیده بود.

بنابراین پس ازچندجلسه ی برگزار شده درجوارمدفن این «امامزادگان واجب التعظیم(س)»،حجره ی واقع در انتهای سمت چپ ایوان ورودی«بقعه»قفسه بندی گردید.سپس اموال و اشیا نفیس تاریخی موجوددرمحل فهرست نویسی گردیده وبه این ترتیب اوّلین موزه ی«شهرکرد(دهکرد)»و«استان»به تاسی ازبسیاری از آستانه های متبرکّه ومشاهد مقدّسه ی موجود دردیگر نقاط،به صورت رایگان جهت ورود وبازدید عموم علاقه مندان راه اندازی وافتتاح گردیدتا کاربری فرهنگی و ارزنده ی دیگری برای این مکان مورد عنایت گروه های مختلف مردم شهرودیگر نقاط تعریف شود.

موزه ایی دوست داشتنی که در کنار نُقلی بودنش به واسطه ی حفاظت از اشیایی که با اعتقادات قلبی مردم محل سروکارداشتند،به سرعت جای خودش را درمیان مردم وزایرین«بقعه»باز کردوبه محلی دیدنی تبدیل گردید.

براساس برنامه ریزی انجام شده ازسوی دست اندرکاران این موزه مقررشدتااموال واشیا دیگری که از سوی علاقه مندان وساکنین محل به منظور حفاظت ونگهداری به این موزه اهدا می شود به نام خود اهدا کنندگان در محل قرارداده شودتابه این ترتیب علاوه بر حفظ هویّت اشیاء زمینه ی گردآوری وحفظ اموال تاریخی موجود در محل جهت گسترش آتی این موزه فراهم آورده شود.

امّا از آنجاکه به قول«انوری ابی وردی»:

«...هـــزار نــــقش بــــرآرد زمــــــانه و نــــــبود

 یکی چنــــــان که در آیینه ی تصوّر ماست...».

درسال 1360ه ش/1401ه ق/1981م پس ازپذیرش دررشته ی«حقوق»،«مجتمع آموزش عالی» شهر«قم»وابسته به «دانشگاه تهران»و آغاز تحصیل درآن جا،دریکی از سفرهایی که به «شهرکرد»بازگشته بودم،درهنگام ورودبه«بقعه»،«اتاق موزه»را با تاسف وحیرت تمام،خالی از اشیاءو اموال فرهنگی – تاریخی یافتم،درحالی که پرسش های من از تعدادی از«هیات امنای محترم بقعه ی امامزادگان حلیمه وحکیمه (دومعصوم)(س)»تنها این پاسخ را به دنبال داشت که:

«- ازسال گذشته چون برای تعمیرات ساختمان«بقعه»بودجه  ونذورات نقدی کافی در اختیار نبود،با نظر«مسوولین محترم ذیربط»تصمیم به فروش اموال موزه جهت تعمیرات ساختمان وکاشی کاری های ایوان ورودی گرفته شده و این کار برای این موضوع نیزانجام پذیرفت».

تابه این ترتیب شعله های  آتش گرما بخش یک اقدام فرهنگی ارزنده که می توانست الهام بخش تلاش هایی این چنین برای سایربقّاع متبرّکه ی سطح استان قرارداده شود،به سرعت میراگردندواز آن کاروان تاریخی تنها داغ حسرتی بردل ها باقی بماندوبس».

«نورالله کبیری دهکردی»،

وکیل پایه ی یک دادگستری،

ویرایش و تنظیم:«بابک زمانی پور»،

شهرکرد،آبان ماه1393ه ش».

ادامه نوشته